Değerli okurlar, öncelikle kendini KKTC’ye ait hisseden ve bu devleti tanıyan herkese minnettarlığımı sunarak, Cumhuriyetimizin 40. yılını kutluyorum. Son 40 yılda her ne kadar kendimizi dünyaya tanıtamamış olsak da Kıbrıs Türkü, kendi devletinin çatısı altında veya gücünü buradan alarak birçok farklı başarıya imza atmıştır. Bugünkü yazıda bunların birkaçına yer vermek istiyorum.
Turizm: Son 40 yılda KKTC turizm sektörü önemli bir gelişme kaydetmiştir. 1983 yılında sadece 12 bin turist ağırlayan KKTC, 2022 itibariyle yılda ortalama 1,5 milyon turiste ev sahipliği yapmaktadır. Turizm gelirleri 1985’te 4 milyon dolar iken, bugün ortalama 1 milyar dolar seviyesindedir. KKTC son yıllarda Türkiye ile birlikte ülke tanıtımına daha fazla önem vererek yurtdışında birçok tanıtım etkinliğinde bulunmuş ve yeni çekimlerle turizm portalına yeni bir soluk kazandırmıştır.
Üniversite eğitimi: KKTC, 40 yıl içinde yükseköğretimde büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Ülkedeki üniversiteler 1980’lerde yalnızca yerel öğrencilere hizmet verirken, bugün dünya genelinden gelen öğrencilere ev sahipliği yapmaktadır. KKTC’de 1985 yılında sadece 1 üniversite bulunurken, bugün sadece yerel olarak 16 üniversite faaliyet göstermekte ve Ada’da 13.728 öğrenci eğitim görmektedir.
Altyapı yatırımları: KKTC, Türkiye’nin desteğiyle son 40 yılda altyapı konusunda ciddi yatırımlar yapmıştır. Bu dönemde gerçekleştirilen projeler arasında Girne-Lefkoşa ve Güzelyurt-Lefke başta olmak üzere birçok kritik yol yapım işi, Ercan Havalimanı’nın yenilenmesi ve Türkiye’den kullanma ve içme suyunun temin edilmesi sayılabilir.
Demokrasi/STK: 1983 yılında kurulan ilk sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte, KKTC demokratik değerlere daha fazla odaklanmıştır. Bugün itibariyle 500’ün üzerinde sivil toplum kuruluşu faaliyet göstermekte ve demokratik sürece aktif katkıda bulunmaktadır. Ayrıca Freedom House Raporu’na göre KKTC’nin özgür ve demokratik bir ülke olarak değerlendirilmesinden, Kıbrıslı Türklerin tüm uluslararası dışlanmalara rağmen demokrasiye olan inancını hiçbir zaman kaybetmediği anlaşılıyor.
Tanınma çağrısı ve uluslararası üyelikler: Kıbrıs müzakereleri en son 2017’de Crans Montana’da sonuçsuz kalınca hem KKTC hem de Türkiye on yıllarca üzerinde durulan federal çözüm safsatasına son verip, Atatürk’ün yolundan gitmeye karar vererek egemen eşitlik ve iki devletli çözümü savunmaya başlamıştır. Türkiye Cumhurbaşkanı son yıllarda BM’de başlattığı “KKTC’yi tanıyın” çağrısını, birçok uluslararası toplantıda da yineleyerek bu minvalde önemli girişimlerde bulunmuştur. Bunun yanında KKTC 1979’da elde ettiği İslam İşbirliği Teşkilatı gözlemci üyelik statüsünü 1983’ten sonra da sürdürmeyi başarmış ve bugün artık Kıbrıs Türk Devleti olarak bu örgütte yerini almıştır. Aynı durum geçen seneden beri Türk Devletleri Teşkilatı için de söz konusudur.
Ekonomi: Ekonomik olarak, KKTC ambargolara rağmen 1983 yılında 800 milyon dolar olan GSYİH’sini, 2022 itibariyle 4,5 milyar dolara çıkarmıştır. İşsizlik oranları Cumhuriyetin başlangıcında %25’lerdeyken, bugün %6’lara düşmüştür. Ayrıca, KKTC ekonomisi son 40 yılda inşaat ve gayrimenkul, finans ve bankacılık gibi farklı alanlarda faaliyet göstererek; tüm uluslararası engellemelere rağmen çeşitlenmiştir. Bu bağlamda KTTO’nun ülke gelişiminde bugüne kadar ne kadar çok inisiyatif kullandığını ve AB makamlarıyla temas halinde olduğunu vurgulamadan geçmeyelim. Tabii, bir de iş insanlarımızı burada anmamak olmaz. Onların girişimleriyle bugün birçok ürünü KKTC’de kendimiz üretiyoruz ve bunun yanında birçok uluslararası markayı da ülkemizde artık temin edebiliyoruz.
Medeni toplum yapısı: KKTC, farklı kültürlerin bir arada yaşadığı hoşgörülü bir toplum yapısına sahiptir. Bu anlayış, toplumun daha toleranslı olmasını sağlamıştır. Kıbrıslı Türkler bugün öz benliğine, adetlerine ve milli değerlerine sahip çıkarak ama aynı zamanda geçmişten dersler çıkararak ve dünyayı yakından takip ederek; cesur, adil, mütevazı, yeniliklere açık ve yardımsever bir millet olarak kalmayı başarmıştır.
Kapalı Maraş’ın kısmen açılması: Ada’da artık yeniden birleşmenin mümkün olmadığı ve Türk tarafı son yıllarda iki devletli çözüm arayışı içinde olduğu için turizm potansiyeli oldukça yüksek olan Kapalı Maraş, 2020 yılında kısmen açılarak ziyaretçi kabul etmeye başlamıştır. Kapalı Maraş’ın tamamı Abdullah Paşa, Lala Mustafa Paşa ve Bilal Ağa Vakıflarına (yani bugün Evkaf’a) ait olduğu için geciken bir adım atılarak adalet yerini kısmen bulmuştur.
Yerli otomobilin üretilmesi: Yerli otomobil markası Günsel’in yakında KKTC’de üretilecek olması, teknoloji ve endüstri alanında önemli bir adımdır. Günsel, yerel yetenekleri ve bilgi birikimini uluslararası alanda temsil etmektedir. Türkiye’nin bile kendi otomobilini henüz bugünlerde piyasaya sürdüğü bir dönemde, KKTC’nin ambargolara rağmen aynı iddiayla bu adımı atmak üzere olması Kıbrıslı Türklerin kendi devleti altında hangi tür devrimlere imza atabileceğini göstermektedir.
Teknoparkların ve Bilim Lefkoşa’nın açılması: Teknoparklar, yeni nesil yazılımcı kurslar ve bilimsel araştırmalar, KKTC’nin teknoloji ve inovasyon konusundaki potansiyelini ortaya çıkarmaktadır. KKTC teknoloji alanında eğitim kurumları ve hazır altyapısı sebebiyle önemli bir ekosisteme sahiptir. Son yıllarda üniversitelerin tek tük Teknoparklar açmasıyla ve en son Bilim Lefkoşa’nın hizmete girmesiyle birlikte bu altyapı daha da güçlenmiştir. Böylece KKTC’nin ileride teknoloji üretimi noktasında önemli bir merkez olması için sağlam bir zemin hazırlanmıştır. Önümüzdeki yıllarda bu ağacın meyve verdiğini hep birlikte görmüş olacağız.
Gençlerin spor, müzik, moda ve sinemada başarıları: Özellikle genç nesil spor, müzik, moda ve sinema alanlarında elde ettiği başarılarla KKTC’nin adını Türkiye’de ve uluslararası arenada duyurmuştur. Bu yetenekler, kültürel mirasımızı ve modern kimliğimizi dünyaya taşıyan öncüler olmuştur ve yeni nesillere de örnek olarak bir rol model işlevi görmektedirler. Bu yeteneklerin gelişimindeki ana unsur aile ve arkadaşlarıyla birlikte KKTC’nin verdiği güzelliklerdir.
Uluslararası ambargolara rağmen Cumhuriyetimizin 40. yılına kadar elde edilen bu kazanımlar, KKTC’nin güçlü bir şekilde geleceğe yürümesini sağlayacaktır. Ancak bu başarıların sadece bir başlangıç olduğunu ve önümüzdeki yıllarda daha büyük hedeflere ulaşmak adına aynı azim ve kararlılıkla yola devam edilmesi gerektiğini ve edileceğini de vurgulamak gerekir. Öyle ki önümüzdeki aylarda ve yıllarda yeni büyük projeler hayata geçecektir. Bunların arasında Kıbrıs Türklerine kesintisiz enerji erişimi imkanını sağlayacak enterkonnekte denizaltı kablosunun döşenmesi, limanların iyileştirilmesi ve kapasitelerin arttırılması, askeri tersanenin hayata geçirilmesi, yeni devlet hastanelerinin inşası, modern ve donanımlı okulların yapılması, yargıdaki idari iyileştirmelerin gerçekleştirilmesi, altyapı yatırımlarının devam etmesi, sosyal konutların yapılarak teslim edilmesi, yeni meclis ve cumhurbaşkanlığı kampüsünün tamamlanması ve kültürel mekanların yapılması gibi birçok kalem eser yer almaktadır. Bunlarla birlikte elbette giderilmesi gereken ve zaman zaman makalelerimizde de dikkat çektiğimiz eksiklikler var, fakat bu istikrarlı istikametle KKTC ve yeni nesiller yarına daha da umutlu bakacaklardır.
Cumhuriyet Bayramımız tekrar kutlu olsun!
Not: Sağlık sorunları sebebiyle bu yazı gecikmeli olarak yayına alınmıştır.
